ROZWÓJ PSYCHOSEKSUALNY DZIECKA              

Rozwój psychoseksualny człowieka to proces obejmujący wszystkie zjawiska związane z faktem posiadania płci.

1. Faza życia płodowego: już w 14 tygodniu wprawny lekarz może określić płeć dziecka.
2. Pierwsze 12-18 miesięcy życia dziecka: dziecko jest skupione na czynnościach związanych ze ssaniem, co daję mu poczucie bezpieczeństwa i przyjemności, ustami poznaje pierwsze przedmioty.
3. 1-3 rok życia: dziecko jest poddawane treningowi czystości, kształtuje się uczuciowość i osobowość dziecka
4. 3-6 r. życia: dziecko najpierw interesuje się własnymi narządami płciowymi, odkrywa własną płeć potem płeć przeciwną. Zachowania seksualne z tym związane są tylko jednym z elementów rozwoju poznawczego, emocjonalnego i intelektualnego dziecka.

To w tym okresie najczęściej pada pytanie „skąd się wziąłem?”.

  5. Faza latencji- około 7.-10. roku życia  - czyli wyciszenia, brak zainteresowania sprawami seksualnymi. 

  6. Faza przedpokwitaniowa (10-12 r. ż.);kształtowanie poczucie tożsamości, dziecko coraz bardziej  potrzebuje  intymności, staje się samodzielne, dziewczynki lubią wtedy przebywać z dziewczynkami a chłopcy z chłopcami.

  7.Faza dojrzewania (11-19 r. ż): "odpępnianie się" od rodziców, duży wpływ rówieśników,

                          ZMIANY FIZJOLOGICZNE:                     

                          Czas pojawienia się

                   poszczególnych objawów dojrzewania,

            (a także, czasami i to, czy się w ogóle pojawią),

                             oraz ich nasilenie

                    JEST SPRAWĄ INDYWIDUALNĄ!

 

 

 Inne, charakterystyczne dla okresu dojrzewania zjawiska:

Kształtowanie się poczucia:                                                  

    atrakcyjności/   nieatrakcyjności                                       

    własnej wartości

    akceptowania/nieakceptowania siebie

Analizowanie własnych wrażeń, odczuć, przeżyć

rozwój samoświadomości,

krytycznego myślenia

budowanie własnego systemu wartości

„bunt przeciwko starszym”

Pragnienie akceptacji ze strony innych ludzi, szczególnie bliskich/rodziny, ale także rówieśników.                            Przystępowanie do grup młodzieżowych formalnych i nieformalnych, dla   których ważne mogą być: muzyka, moda, używki                           

• Wchodzenie w role społeczne: męskie/żeńskie i inne
• Dojrzałe poznawanie siebie: poprzedzone odkryciem własnej odrębności i niepowtarzalności (w sensie psychicznym)
• Trudności w porozumiewaniu się chłopcy-dziewczęta ok. 11-13 r. ż spowodowane innym tempem dojrzewania emocjonalnego.
• Zwiększona pobudliwość, chwiejność emocjonalna, spadek odporności psychicznej u dziewcząt, ale czasem także u chłopców, u dziewcząt pogorszenie samopoczucia i sprawności fizycznej w czasie miesiączki.

 

---

Jak porozumieć się z własnym dzieckiem?

 

Za pomocą komunikacji pozytywnej - to taka, w której decydujemy się na porozumienie. Chcemy nawiązać kontakt z drugim człowiekiem, zrozumieć jego intencje, poznać świat jego odczuć, motywację. Akceptujemy odrębność tego świata i chcemy go zrozumieć. Dewiza komunikacji pozytywnej brzmi: działaj tak, aby odbiorca chciał zrobić to, do czego chcesz go nakłonić.                

Cechy komunikacji pozytywnej:

1.Rozmawiać tak, aby nie zranić.

Należy unikać technik, zwrotów osłabiających poczucie własnej wartości i uzależniających psychicznie:
-"Nigdy nie potrafisz dobrze wykonać zadania, całe szczęście, że masz ojca,który ci pomoże."
-"Bo ty, oczywiście, zawsze musisz wszystko zawalić. Sił już do ciebie nie mam."
 Niewolno porównywać dzieci:
-"Spójrz tylko na Jasia, jak on się świetnie uczy, nie to, co ty!"
-"Zobacz, jaka Ania sprytna. Załatwiła sobie pracę w telewizji. Ty chyba będziesz musiała pracować w przedszkolu..."
W wyniku takiej komunikacji dziecko uczy się, że inni ludzie są od niego mądrzejsi, lepsi, sprytniejsi, mogą więcej zrobić, więcej ofiarować.
 Niebezpieczne jest także odwoływanie się do tkwiącego w odbiorcy lęku. Może być on źródłem mobilizacji, ale jednocześnie wytwarzać nowe obszary zagrożenia.
-"Przyjdzie po ciebie Baba Jaga i cię zabierze”

-„Jak przyjdzie ojciec to użyje pasa”
2.Zrozumieć intencję rozmówcy.
Za werbalną treścią przekazu bardzo często kryje się jakaś ukryta intencja nadawcy, do której nie mamy bezpośredniego dostępu. Różnica wieku, doświadczeń, przynależność do różnych grup społecznych może wpływać nieprzystawalność naszego świata odczuć. Zazwyczaj reagujemy, więc na intencję domniemaną, co może prowadzić do konfliktu. Dlatego warto zapytać:,

- „Dlaczego mi to powiedziałeś?", "Co chcesz przez to powiedzieć?"
Zdenerwowana zbyt późnym powrotem dziecka matka krzyknie:
-"Coś ty robił tyle czasu? Ja tu czekam, obiad stygnie, gdzie się znowu włóczysz?"

W rzeczywistości chce powiedzieć:                       
-"Martwiłam się, że nie ma cię tak długo. Dobrze, że już wróciłeś."
3.Słuchać, aby słyszeć.Słuchanie aktywne ma na celu zrozumienie punktu widzenia dziecka i odpowiednie odniesienie się do niego. Należy zapomnieć na czas słuchania o własnych ocenach, wyzbyć się uprzedzeń i własnych sądów.Trzeba okazywać zainteresowanie tym, co mówi dziecko i sygnalizować zrozumienie. Dobrą techniką jest powtarzanie ostatniego zdania wypowiedzi, poprzedzanie tego słówkiem "rozumiem", streszczanie myśli rozmówcy.:

-„Rozumiem, że uważasz, że niesłusznie dostałeś jedynkę”
4.Nauczyć się pytać.
Pytania w komunikacji pozytywnej mają pomóc partnerowi rozmowy w otwarciu się, zrozumieniu jego własnych intencji i problemów a nawet w ich rozwiązaniu. Siła i skuteczność pytań polega na tym, iż nie przekazujemy drugiemu człowiekowi żadnych informacji od siebie, unikamy błędnych interpretacji. Pytając, docieramy do rzeczywistych przyczyn działania naszego rozmówcy.
-Dlaczego nie odrobiłeś lekcji?
-Nie mam zeszytu, pożyczyłem koleżance.
-A czy są jakieś inne powody?
-Nieee...,noo...wiesz, nic z tego nie rozumiem.
5.Wzmacniać poczucie wartości.Docenianie dobrych intencji drugiego człowieka, zauważanie najmniejszego nawet sukcesu przekazuje mu wiarę w jego możliwości. Poczucie wartości nie jest dane raz na zawsze. Uczymy się siebie w doświadczeniu. Reakcja otoczenia na nasze sukcesy i porażki zapada głęboko w podświadomość. Umiejętność wzmacniania dziecka, gdy jest pełne niewiary w siebie czyni cuda. Pozytywny komunikat należy bezpośrednio łączyć z dzieckiem:
-"Jesteś zdolny i mądry" zamiast:" Udało ci się, widocznie były łatwe pytania"
-"Cieszę się, że masz piątkę z wf" zamiast" Żebyś ty z fizyki był taki dobry".

Aby wzmacniało się poczucie wartości dziecka, trzeba mu dać szansę na samodzielną aktywność, możliwość sprawdzania własnych umiejętności i rozwijania zainteresowań.
6. Nawiązać z dzieckiem otwarty dialog na temat jego emocji;

- ustalić dokładne zasady, które będzie mogła uznać cała rodzina;

- wraz z dzieckiem dostrzegać błędy i szukać lepszych rozwiązań;

- nauczyć się oceniać rzeczywistą wagę problemu.

 

 

 

                                                                                                                     Opracowała: Agnieszka Gmaj